Психосоматика: аурудың психологиялық себептерімен қалай күресуге болады?

Психосоматика – адам психологиясының соматикалық аурулардың пайда болуы мен ағымына әсері. «Соматика» термині «дене» деген ұғым береді, демек соматикалық ауру – бұл адамның физикалық денесінің ауруы. Психосоматикалық ауру дегеніміз себептері психикалық реакциялар мен көңіл-күйден болатын физикалық ауру.

Аурудың даму процесінде ауырсыну, қабыну, бөртпе түріндегі белгілердің көрінісі қосымша көрініс болып саналады. Негізгі рөл психикалық факторларға – мінез ерекшеліктеріне, типтік мінез-құлыққа, позитивті немесе негативті ойлауға байланысты болады.

Демек, психосоматиканың тұжырымдары: ауруды тек физикалық әдістермен емдеу тиімді емес. Кешенді тәсіл, жан мен дененің жалпы терапиясын бір уақытта өткізу қажеттілігін көрсетеді.

Қандай аурулар психосоматикалық деп саналады

Барлық дерлік созылмалы аурулар психиканың ерекшеліктерімен байланысты. Психикалық факторлар өткір аурулардың пайда болуына да әсер етеді, бірақ созылмалы ауруларды сирек тудырады.

Дәрігерлер әрдайым психосоматикамен бірге жүретін бірнеше созылмалы диагноздарды анықтады. Олардың арасында:

• Жүрек-тамыр патологиясы.
• Тыныс алу жүйесінің созылмалы аурулары.
• Ас қорыту жүйесінің ауруы.
• Бүйрек аурулары.
• Жүйке жүйесінің зақымдануы.
• Эндокриндік диагноздар.
• Онкология.

Тізім өте кең. Теріс ойлау ауыр ауруларды қалай тудыруы мүмкін екенін қарастырайық.

Психосоматикалық аурулардың себептері

Жүйке бұзылуларынан туындайтын физикалық патологияның пайда болу механизмі толық зерттелген жоқ. Дәрігерлер нақты бір мәнді белгіледі, науқас адамның жанының күйі мен көңіл күйі аурудың ағымына тікелей әсер етеді. Бірақ психосоматиканы жеке компоненттерге ыдыратып қарастыру әлі мүмкін емес.

Уақыт өте келе психосоматикалық ауруларға әкелетін теріс психологиялық факторлардың ішінде психологтар мыналарды ажыратады:

• Өміріне көңілінің толмауы.
• Психикалық жарақаттар.
• Ішкі қақтығыстар.
• Өз-өзін кінәләу, іштей жеу, кінә сезімі.
• Өз қалауынан ұзақ уақыт бас тарту.
• Кез-келген қорқыныштар, жүйке аурулары мен психосоматикалық ауруларға әкеледі.

Психосоматика үкім емес. Адамдар бірдей жағымсыз өмірлік факторларда әртүрлі әрекет етеді. Ойлаудың негативтілігін адамның өзі қалыптастырады. Тіпті өмір біз қалағандай оң нәтиже бермейтін жағдайларда да әркім негативтілік процестерін басқара алады. Психосоматиканы емдеуге болады және міндетті түрде емдеуді қажет етеді.

Психосоматикалық ауруларды емдеу

Соматикалық патологияларды емдеудің дәстүрлі терапиясына дәрі-дәрмектер, физиотерапия, инъекциялар, бальнеологиялық емдеу, дұрыс режимді ұстану, толық ұйқы, демалу жатады. Егер ауру созылмалы, психосоматикалық болса, ол ұзақ емдеуді қажет етеді. Алайда, толық емдеуге қарағанда, өршудің алдын алу үшін қолдау терапиясы, жағдайды тұрақтандыруға көп мән беріледі.

Ауыр психосоматикасы бар науқас міндетті түрде психологпен кеңесу керек. Маман патологияның қалыптасуындағы психикалық факторлардың рөлі қаншалықты үлкен екенін анықтауға көмектеседі. Қажет болса, түзету нұсқаларын ұсынады.

Көңіл-күйді өзгерту үшін, позитивті психикалық реакцияларды қалыптастыру үшін уақыт қажет. Бұл жағдайда науқастың өз қалауы маңызды. Психосоматикалық ауруды сәтті емдеу үшін біреуді кінәлау, ренжу, болмашы заттарға көңілді түсіру секілді теріс әдеттерден бас тарту керек. Өз ойында оптимизмді, сенімділікті, өмір сүруге деген ұмтылысты қалыптастыра бастау керек. Психосоматика позитивті ойлаудың маңыздылығына назар аударады – психикалық көзқарас адамның өмірі мен денсаулығын қалыптастырады.

Балалардағы психосоматика: ересектердің рөлі

Дәрігерлер балалардағы психосоматикалық аурулардың пайда болуына жақын ересек балалар «қатысады» дейді. Осындай психосоматикаға мысалдар келтірейік:

• Отбасында екінші бала дүниеге келді. Бұл жағдайда оған ересектердің назары аударылады. Үлкен бала зардап шегеді және психосоматикалық ауру болып табылатын суық тию инфекцияларымен ауыра бастауы мүмкін. Осылайша, ол ата-аналардың «назарын» аударады. Көбінесе жас айырмашылығы аз балаларда «қызғаныш» психосоматикалық ауруларда көрінеді.
• Баланың қорқынышын көбінесе ата-аналар қалыптастырады. Ата-аналар «игілікті мақсатпен»  жарақат алу, құлап қалу және т.б. жағдайлардың алдын алу үшін жасайды. Қорқыныштың, күнделікті стресстің, жүйке кернеуінің нәтижесінде ағзада әртүрлі психосоматикалық аурулар пайда болады. Әдетте оларға жүйке жүйесінің патологиясы – тик, энурез, ас қорыту бұзылыстары, мазасыз ұйқы диагнозы қойылады.
• Үйдегі қарым-қатынастың жалпы негативті көңіл-күйі көбінесе артық тамақтану түріндегі психосоматиканы тудырады. Адам тамақпен жағымды эмоциялардың жетіспеушілігін «өтеуге» тырысады. Бұл жағдайда артық салмақ қалыптасады, семіздік дамиды, уақыт өте келе тамыр патологиялары мен қант диабетіне дейін ушығуы мүмкін.

Әртүрлі  жағдайлар көп, барлығының бір жолы бар. Позитивті көзқарас, салауатты қарым-қатынас, қорқыныш пен «нервтерді» ақылға қонымды түсіндірмелермен алмастыру қалыпты дамудың, денсаулықтың алғышарттарын жасайды.

Тамақтанудың, минералдар мен дәрумендердің рөлі

Психосоматикалық ауруларды дұрыс емдеу оның негізгі себебіне – адамның ауыруға деген «тілегіне» бағытталуы керек. Рецидивтің алдын-алу дұрыс тамақтануды да қамтиды. Ұлпаларды нығайту, иммунитетті қалыптастыру үшін витаминдік кешендер қажет.

Психосоматика аясында дамитын бірқатар созылмалы аурулар биологиялық белсенді заттардың толық сіңуіне жол бермейді. Олардың ішінде – асқазан-ішек жолдары диагноздары, жаралар, холецистит, қышқылдықтың бұзылуы. Мұндай науқастарға күн сайын дәрумендер, минералдар, ферменттер қажет.

Витаминді-минералды кешендердің кең ассортиментінің ішінде Ламифарэн ерекшеленеді. Табиғи құрамы бар бұл препарат қажетті микро-макроэлементтердің ағзаға түсуін қамтамасыз етеді. Оның құрамында тек табиғи сығындылар бар – Ангустата ламинариясы қоңыр балдырларының сығындылары.

Lamifaren препаратының құрамында –  йодтың күнделікті мөлшері бар. Ламифаренді кез келген созылмалы инфекцияларға қарсы қабылдауға болады. Препараттың әсері келесідей:

• Қалқанша без ауруларының алдын алу.
• АІЖ органдарының жұмысын ретке келтіру.
• Қан тамырларын холестериннен тазарту.
• Депрессия, шаршау, тітіркену.
• Автомобиль шығарындыларымен, гербицидтермен, өндірістік заттармен созылмалы улану. Препараттың компоненттері ауыр металдардың тұздарын байланыстырады және оларды ағзадан шығарады.

Кешенде физикалық және психикалық денсаулыққа қажетті A, B, C, D, E дәрумендері бар.

Ламифарэннің кешенді құрамы авитаминоздың, суық тиюдің, нейропсихиатриялық бұзылулардың, тітіркенудің, ұйқының нашарлауының, физикалық және ақыл-ой дамуының проблемаларының алдын алады.

Ламифарэн психосоматика мәселесін 100% шешпейді. Бірақ ол ағзаны нығайтады, қалыпты ас қорытуды, жүректің жұмысын қолдайды, аурудың негізгі себебімен жұмысты жеңілдетеді.