Балық тамақтанудың маңызды элементі. Неліктен?

Кеңестік дәуірдегі асханаларда бейсенбі балық күні болды. Шын мәнінде, бұл дәстүр кеңестік билік жылдарында елде ет жетіспегендіктен пайда болды. Бүгінгі таңда құс еті мен сиыр еті танымал, дегенмен балықтың пайдасы жайлы ұмытпаған жөн. Бұл туралы толығырақ сөйлесейік.

Балық: құрамы және пайдалы элементтері

Бірден айта кететін жайт, теңіз балығы мен өзен балығы құрамы бойынша әр түрлі. Осылайша, әдетте біріншісінде йод көбірек. Дегенмен, олардың құрамы өте ұқсас болады.

Біріншіден, бұл оңай сіңетін ақуыздың көзі, ол адамның сергектігін сақтауға және салмақ жоғалтуға көмектеседі, сонымен қатар денені жақсы тонуста ұстайды. Балықта дәрумендер де көп. Біріншіден, бұл A,B,C,D,E дәрумендері. В тобындағы дәрумендер биотин мен никотинамид түрінде болады. D дәрумені остеопороз, тамыр және жүрек аурулары, Альцгеймер ауруымен күресу үшін қажет. Сондай-ақ, бұл витамин депрессиямен күресу үшін қажет.

Полиқанықпаған май қышқылдары, мысалы, Омега 3 бұрын дәрумендер болып саналды. Қалай болғанда да, теңіз балықтарында олар жеткілікті. Диетологтар оларды антиоксиданттар ғана емес, сонымен қатар керемет энергия мен антидепрессанттар деп санайды, сонымен қатар полиқанықпаған май қышқылдары жастықтың керемет эликсирі болып табылады. Микро және макроэлементтерге келетін болсақ, балық йод пен фосфорға, сондай-ақ бром, селен, мырыш, марганец, кальций, темірге бай. Балықтың ең құнды қасиеті оның құрамында йодтың болуы, онсыз қалқанша безінің дұрыс жұмыс істеуі мүмкін емес. Тағы бір маңызды элемент – фосфор, ол  сүйек, тіс, шаш және тырнақтың беріктігі үшін қажет.

Витаминге ең бай балық түрлері

Дәстүрлі түрде теңіз балығы өзен балығына қарағанда дәрумендерге бай деп саналады, бірақ бұл әрдайым емес. Мысалы, жүктілік кезінде де, менопауза кезінде де әйелдерге қажет В6 дәруменінің көзі – форель балығы.

Скумбрия D дәрумені мен никотин қышқылына бай.

Витаминдердің тағы бір керемет көзі-галибут. Оның құрамында пиридоксин (В 6 дәрумені) және кобаламиндер (В 12) көп. Галибут балығы аритмия, атеросклероз және артық салмақ кезінде өте пайдалы.

Келесі рекордшы – қарапайым майшабақ. Оның құрамында А, РР, В 12 және Д витаминдері көп.

Хек балығы да дәрумендерге бай. Оның құрамында Е, С және РР витаминдері көп. Сондай-ақ, хек йод, мырыш, магний фосфор, марганец және калийге бай.

Лосось балығы В 1, В 2, Е және С дәрумендерінің керемет көзі.

Треска балығы жайлы да ұмытпау қажет, оның бауырынан балық майы алынады. Балық майы, жоғарыда аталған, D дәруменінің керемет көзі.

Балықты қалай дұрыс таңдау керек

Біріншіден, ол балғын болуы керек, немесе қажетті жағдайларда – жаңа мұздатылған. Скумбрия немесе форельдің балғын екенін анықтау үшін оны суға түсіру жеткілікті – ол батып кетуі керек. Егер олай болмаса, сіздің балығыңыз балғын емес, мұндай балық өнімін қолдануға болмайды.

Оның көздері дөңес, мөлдір және таза болуы керек. Иіске назар аударыңыз. Ол табиғи және әлсіз болуы керек. Хек немесе галибут денесін саусағыңызбен басыңыз-егер пішін тез қалпына келсе, онда бұл жаңа өнім. Соңында, гилллердің қызыл немесе қызғылт екеніне көз жеткізіңіз.

Мұздатылған балықтың балғындығын анықтау қиынырақ. Дегенмен, жаңа мұздатылған балықты таңдамас бұрын, зақымданудың жоқтығына және ораманың тұтас екендігіне назар аударыңыз.

Неліктен балықты үнемі жеу керек

Біріншіден, ол жүрек қан тамырларын нығайтады. Екіншіден, қандағы холестерин деңгейінің қалыбына оң әсер етеді. Бұл өнім бұлшықетке, шашқа және теріге пайдалы әсер етеді. Балық ағзаның жалпы тонусын арттырады.

Өкінішке орай, Қазақстан аумағы су қоймаларының көптігімен мақтана алмайды, сондықтан біздің елде балық қажет мөлшерден әлдеқайда аз тұтынылады. Бұл D дәрумені мен қанықпаған май қышқылдарының жетіспеуіне әкеледі, олардың пайдасы туралы біз жоғарыда айттық. Алайда оларды басқа көздерден алуға болады. Дегенмен, олар әрқашан сапалы болуы керек. Ламифарэн – қоңыр балдырлардан жасалған мүлдем қауіпсіз емдік-профилактикалық өнім, ол D витаминінің және балықтан алуға болатын басқа да заттардың жетіспеушілігін өтейді. Ламифарэн ағзаны қалпына келтіріп қана қоймай, иммунитетті күшейтеді.

Балықтың зияны туралы

Барлық балықтар пайдалы емес. Осылай, ысталған, әсіресе ыстықтай ыстау әдісімен өнделген балыққа сақтықпен қарау керек. Түтіннің құрамында көптеген зиянды заттар бар. Ең қауіптілерінің бірі – бензипрен, таңымал канцероген. Сонымен қатар, қоршаған орта мен тіршілік ету ортасы балықты зиянды ете алады. Ластанған су қоймаларында және өнеркәсіптік кәсіпорындардың жанында тұратын балық пайдалы бола алмайды, өйткені ол зиянды заттарды өз ағзасында жинайды. Осыған байланысты әлемдегі ең лас өзендердің бірі – Меконгта өсірілген және ұсталған арзан пангасиус қауіпті болып саналады. Танымал көксерке, алабұға және шортан балықтары сынап пен басқа да зиянды металдардың жиналуына бейім.

Сонында, егер сізде балыққа аллергия болса, ол зиянды болуы мүмкін. Балыққа төзбеушілік кезінде қажетті элементтерді толықтыруға – витаминдер мен макро-микроэлементтер кешені бар Ламифарэн көмектеседі.