Холецистит: пайда болу себептері, емі және оның алдын-алу

Холецистит – бұл бауырдың ауруы, ДДҰ мәліметтері бойынша, планетадағы адамдардың 30% – ында осы диагноз қойылған. Оның таралуы бірқатар факторларға байланысты – дұрыс тамақтанбау әдеттері, көкөністер мен жемістердің жетіспеушілігі бар майлы тағамдар, отырықшы өмір салты.

Созылмалы холециститті емдеу кем дегенде 1-2 жылға созылады. Өткір жағдайда, өт түтіктерінде тастар пайда болса, онда операциялық ем қажет болуы мүмкін.

Бауыр мен түтіктердің бұл ауруын емдеуге қарағанда, олардың алдын-алу оңай. Ол үшін тамақтануды бақылау, дәрумендердің жеткілікті мөлшерін алу, күн сайын қозғалу керек – белсенді ойындар ойнау, жүгіру, серуендеу.

Холециститтің дамуын қалай болдырмауға болады және оны тиімді емдеу мен алдын-алу үшін не қолдану керек – әрі қарай оқыңыз.

Холециститтің себептері: Басынан бастап қарастырайық

Холецистит деп аталатын өт қабының қабырғаларының қабынуының бірнеше себептері бар.

• Майлы калориялы тағам – холецистит артық салмағы бар адамдарда астениктерге қарағанда 4 есе жиі диагноз қойылады. Холецистит семіздіктің кез-келген деңгейімен бірге жүреді.
• Гельминтикалық инвазиялар: гиардия, пинворм және басқа гельминттер өт жолына түскенде ұлпалардың қабынуын тудыратын токсиндерді шығарады.
• Микробтар мен патогендік бактериялар да токсиндерді шығарады. Олар ішектен, қан арқылы немесе лимфа арқылы өт жолдарына түсуі мүмкін. Инфекция схемасына қарамастан (қан, лимфа, ішек) зиянды және ұлпалардың қабынуын тудырады.
• Отырықшы өмір салты – сұйық орта мен өт тоқырауына ықпал етеді. Нәтижесінде тоқырау орындарында улы заттар жиналады. Уақыт өте келе, созылмалы тоқырау процесінде тұнба кристалданады, «құм» және «тастар» пайда болады. Олар тоқырауды одан әрі күшейтеді. Уақыт өте келе олар мөлшерін көбейтіп, каналдарды жауып, өткір холециститке, жедел операцияға әкелуі мүмкін.
• Стресс, алаңдаушылық сезімдері, вегетативті бұзылулар – созылмалы бұлшықет кернеуіне және өт қабының қысылуына әкеледі. Нәтижесінде өт ағынын бұзады және қабынуға жағдай жасап, холециститке әкеледі.
• Ішкі ас қорыту органдарының патологиясы, оның ішінде ұйқы безінің қабынуы, гастрит. Ұйқы безінің бұзылуы көбінесе өт жолдарына панкреатиялық шырынның түсуіне әкеледі. Нәтижесінде қабынуды тудыратын холецистит туындайды.
• Созылмалы улану – бұған алкогольдік токсикоз да, дәрілік заттар да жатады. Мысалы, баланы антибиотиктермен тым жиі емдеу бауыр мен өт қабының бұзылуына әкеледі. Нәтижесінде-холецистит туындайды.
• Басқа органдардың ішкі инфекциясы – синусит, пневмония, аппендицит, пиелонефрит, цистит. Қабыну ошағынан патогендік флора қан арқылы өт жолдарына өтіп, қабынуды тудыруы мүмкін.
• Бауыр мен қуықтың қанмен қамтамасыз етілуін бұзатын аурулар – қант диабеті, жоғары қан қысымы, гормоналды бұзылулар.

Холециститтің бірнеше себептері бар. Әдетте қабыну бірнеше патогендік факторлардың қатысуымен пайда болады. Сонымен қатар, қабынудың даму себептері өзара байланысты болады. Мысалы, өт шырынының тоқырауы токсиндердің жиналуына алғышарттар жасайды. Өз кезегінде паразиттер тоқырау ортасын «жақсы көреді». Өт тоқырауының нәтижесінде гельминттердің көбею орны және кейінгі қабыну – холецистит пайда болады.

Немесе тағы бір мысал – созылмалы тоқырау өт қабында «құм» мен «тастардың» пайда болуына әкеледі. Сонымен қатар, егер адам майлы және жоғары калориялы тағамдарды көп мөлшерде тұтынса, өт жолдарындағы «тастар» тезірек пайда болады. Сондықтан екі фактор бір-бірін күшейтеді. Көп тамақтанатын және аз қозғалатын адам өт тас ауруына 30 жасқа дейін шалдыға алады, тіпті одан да ертерек ауыруы мүмкін.

Холециститтің асқынулары

Өт қабының қабынуының жиі кездесетін асқынуы – өт тас ауруы болып табылады. Өт жолдарындағы тастардан басқа, келесідей асқынулар туындауы мүмкін:

1. Өткір сарғаюдың дамуымен, өт қабының жыртылуымен каналдың қабаттасып жабылып қалуы.
2. Өткір панкреатит – өт шырыны ұйқы безіне түсуіне байланысты.
3. Ішек өтімсіздігі, нәтижесінде – перитонит, гангрена.
4. Өт қабының қатерлі ісігі – созылмалы өт тас ауруы аясында дамуы мүмкін.

Аталған жағдайлар ауыр зардаптарға әкеледі. Олар адамда жоғары температумен және құсумен бірге жүреді. Шұғыл емдеуді қажет етеді, көбінесе хирургиялық көмекпен емделеді. Кез-келген асқынулар созылмалы холециститті уақытылы емдемеу аясында дамиды.

Холециститті емдеу

Созылмалы холециститті емдеуге арналған препараттарды дәрігер тағайындайды. Тексеруден кейін гастроэнтерологтың тағайындауы мүмкін емдік жолдар:

1. Антигельминтикалық құралдар – егер қабынудың себебі гельминтикалық инфекциялар болса.
2. Өт ағынын арттыратын холеретикалық препараттар.
3. Спазмолитиктер – өт жолдарының бұлшықеттерінен кернеуді жеңілдету үшін тағайындалады. Спазмолитикалық заттар өт шырынының кетуін ғана жақсартпай, сондай-ақ ауру сезімін төмендетеді.
4. Антибиотиктер – өт жолдарының, каналдар мен қуықтың ұлпалары мен қабырғаларының кең қабынуы кезінде қолданылады. Антибиотиктер тастар болған жағдайда міндетті түрде тағайындалады.
5. Ауырсынуды басатын дәрілер – қатты ауырсыну үшін тағайындалады. Жиі ауырсынуды жеңілдету үшін стероидты емес қабынуға қарсы препараттар ұсынылады.
6. Ферменттер – ас қорыту процесін жеңілдету үшін. Сондай – ақ, бифидо-және лактобактериялар-ішектің жұмысын жақсарту үшін тағайындалады.

Міндетті түрде – науқас ішетін ауыз судың мөлшерін көбейту ұсынылады.

Холециститтің алдын-алу

Өт қабының созылмалы қабынуы және өт жолдарын емдеуден гөрі, олардың ауруларының алдын-алу оңай. Бұл жалпы шындық кез-келген созылмалы ауруға қатысты айтылады. Сондықтан холециститтің алдын-алудың қарапайым әдістерін білу маңызды. Баланы балалық шақ кезінен бастап дұрыс әдеттерге үйрету керек.

• Дұрыс тамақтану  -майлы, ысталған, қуырылған, тәтті, тым жоғары калориялы тағамдарды шама келгенше азайту. Майонездерді, шұжықтарды, кондитерлік өнімдерді, чипстерді, тоқаштарды және кондитер өнімдерін күнделікті тұтынудан бас тарту керек. Фаст-фудтан дәстүрлі түскі ас, кешкі ас және таңғы ас пайдасына бас тарту. Пайдалы қарапайым тағамдарға артықшылық беріледі – сорпа, борщ, жарма, табиғи ет, көкөністер, шөптер, жемістер, сүт өнімдері. Аталған талаптар шектеу және диета емес. Бұл дұрыс тамақтану, денсаулық және ұзақ өмір сүру принциптері. Міндетті түрде – алкогольден бас тарту, жиі ішетіндердің «кәсіби» ауруы бауыр қатерлі ісігі екенін ұмытпаңыз.
• Күні бойы сұйықтықты жеткілікті мөлшерде ішу. Мұнда су, шай мөлшері жыл мезгіліне, температураға, спорттық іс-шаралар санына, жасына байланысты анықталады.
• Белсенді қозғалыс – күнделікті 3-4 км-ден бастап міндетті күнделікті серуендеу. Жүгіру, баспалдақпен жүру, белсенді ойындар (футбол, волейбол), жүзу. Ақылға қонымды сау жүктемелері бар кез-келген спорт.
• Витаминдер мен минералдардың күнделікті тұтынылуы – тамақпен немесе дайын кешендермен қабылдауға болады. Қазіргі тағамның құрамында барлық қажетті компоненттер жоқ екенін түсіну керек. Жердің гербицидтермен ластануы күнделікті тамақ токсикозын қамтамасыз етеді. Гербицидтік фактор автомобиль шығарындыларымен күшейтіледі, бұл әр адамға күнделікті токсиндердің түсуін қамтамасыз етеді. Оларды залалсыздандыру үшін ағзаға минералдар мен дәрумендер қажет.

Ламифарен-холециститтің алдын алуға арналған өнім

Ламифарен-ағзаны барлық қажетті витаминдермен және макро-микро-элементтермен қамтамасыз ететін витаминдік кешен. Оның құрамында A, B, C, D, E витаминдері, полиқанықпаған қышқылдар (олардың ішінде омега-3), төрт ондаған минералдар – күміс, магний, темір, йод, кальций, калий, марганец, фосфор, хром, платина – адамның денсаулығы мен тұрақты психикасы үшін қажет нәрсенің бәрі бар.

Lamifaren кешені Алматыда шығарылады. Қазақстан және РФ аумағы бойынша жөнелтумен сатылады. Өнімдердің табиғи құрамы олардың шамамен 100% сіңімділігін қамтамасыз етеді. Сондай-ақ аллергиялық реакциялардың болмауы үлкен артықшылық. Препарат анемия, атеросклероз, дисбиоз, бауыр аурулары, май алмасуының бұзылуы, метаболизмді қалыпқа келтіру, инсульт, инфаркт, өт тас ауруының алдын алу және иммунитет үшін көрсетілген.