Қорғасын (Plumbum), Pb

 

Қорғасын – бұл көптеген адамдарда жағымсыз ассоциацияларды тудыратын химиялық элемент. Көптеген адамдарда осы заттың жоғары уыттылығын және оның қоршаған ортаны ластауға тікелей қатысатыны бірден еске келеді. Осыған қарамастан, қорғасынсыз адам ағзасы қалыпты жұмыс істей алмайды. Күн сайын адамға, кем дегенде 2,4 мг қорғасын қажет. «Ламифарэн» тағамдық гельінің осындай даулы компоненті денсаулыққа қаншалықты пайдалы?

Негізгі ақпарат

Қорғасын көбінесе сүйек массасында, бауырда, мида, бүйректе болады. Ағзадан нәжіс шығару және несеп төгу кезінде шығарылады. Ағзадағы заттың мөлшеріне өзге химиялық элементтер (мырыш, темір, фосфор, селен, қышқылдар) тікелей әсер етеді. Сонымен қатар, ағзада аталған заттардың жетіспеушілігі болған кезде қорғасын жақсы сіңеді.

          Элементтің биологиялық әсері

Қорғасынның экологияға жағымсыз әсерін жоққа шығаруға болмайды – шынында да, бұл зат табиғатқа өте зиянды. Алайда, ол адам ағзасы үшін маңызы зор. Барлық жүйелер мен мүшелердің тұрақты жұмыс істеуі үшін қорғасынның өте аз мөлшері қажет (күніне шамамен 2,5 мг).

Қорғасынң ағзаға әсері тереңірек зерттеуді қажет етеді, бірақ жануарларға зертханалық зерттеулер барысында мыналар анықталды:

қорғасын сүйек массасы мен темірдің метаболикалық процестеріне белсенді қатысады;

ағзаның қалыпты өсуі мен дамуына жауап береді;

қорғасынның әсерінен ферментативті сипаттағы оң өзгерістер өтеді;

қорғасын қандағы гемоглобиннің мөлшеріне әсер етеді.

Тізімді толық деп атауға болмайды, өйткені қазіргі уақытта осы мәселе бойынша зерттеулер жүргізілуде.

          

   Қорғасынның  жетіспеушілігі несімен қауіпті?

Қорғасынның адамға қатысты жетіспеушілігі зерттелмеген, бірақ зертханалық зерттеулер нәтижесінде алынған мәліметтер бар:

жалпы гемоглобин төмендеуі мүмкін;

өсу мен дамудың баяулауы мүмкін;

гематокрит төмендейді.

 

 Қорғасын қандай өнімдерде бар?

Бұл заттың адам ағзасына негізгі жеткізушілері – тағам өнімдері болып табылады. Элементтің ең жоғары мөлшерлері өсімдік тектес өнімдерде байқалады. Ет және сүт өнімдерінде бұл зат адам ағзасымен бірдей мөлшерде болады.

Өзін осы химиялық элементтің қажетті құрамымен қамтамасыз ету үшін тамақ рационын теңіз балдырымен байыту ұсынылады. Өнім қалыпты тұтыну арқылы адам ағзасы қажетті дәрумендер мен қоректік заттардың толық кешенімен қамтамасыз етіледі. Қорғасынның өткір жетіспеушілігі кезінде микро және макроэлементтердің толық жиынтығымен байытылған «Ламифарэн» гелі тамақ өнімдерін қабылдау керек.