Жүйке жүйесінің аурулары: түрлері, белгілері, емі және алдын-алу шаралары

Адамның жүйке жүйесі екі маңызды бөліктен тұрады – орталық және перифериялық. Орталық (орталық жүйке жүйесі) ми мен жұлынды қамтиды. Перифериялық (перифериялық жүйке жүйесі) – мидан, бас миы және жұлыннан тыс жүйке талшықтары.

Мидың әртүрлі бөлімдерінің үйлесімді жұмысы ағзаның барлық жасушаларынан сигналдарды, импульстарды негізгі басқару органына беруді қамтамасыз етеді. Кез-келген бұзылулар, тамақтанудың жетіспеушілігі, созылмалы улану, күнделікті стресс жағдайларында жүйке ұлпалары нашарлайды. Жүйке жүйесінің әртүрлі аурулары туындайды.

Жүйке жүйесінің кез-келген патологиясы денеде ауырсыну белгілерімен көрінеді. Олардың арасында – бас ауруы, ұйқының бұзылуы. Тиктар, тамырлы патологиялар туындауы мүмкін, қысымның төмендеуі немесе жоғарылауы пайда болады. Және әр жағдайда себепсіз жалпы әлсіздік байқалады.

Аурудың жүйке жүйесіне байланысты екенін қалай анықтауға болады? Неврологияның алдын алу үшін не істеу керек – біздің мақалада осыны қарастырамыз.

Жүйке жүйесі ауруларының түрлері

Перифериялық ЖЖ байланыс функциясын орындайды. Талшықтар адам ағзасындағы әр органға, ұлпаларға, жасушаларға созылады. Осы қосылыстардың арқасында ми өмірлік процестер туралы толық ақпарат алады. Бұл дененің жұмысын реттеуге, деструктивті факторларға уақытында жауап беруге, өмірлік функцияларды қолдауға мүмкіндік береді.

Жүйке талшықтары адамның бүкіл денесіне енгендіктен, ЖЖ аурулары әртүрлі ауырсыну белгілерінде көрінуі мүмкін. Ауырсынуды локализациялау арқылы сіз сол немесе басқа зақымға диагноз қоя аласыз.

Дәрігерлер ОЖЖ және ПЖЖ ауруларының келесі топтарын ажыратады:

• Тамырлы – олар созылмалы және өткір болып бөлінеді. Созылмалы топқа мидағы қан айналымының бұзылуы, созылмалы ми ишемиясы (оны энцефалопатия деп те атайды),  тамырлы паркинсонизм жатады. Өткір түріне инсульт, ишемиялық шабуылдар.
• Инфекциялық – бұл менингит (ми қабығының қабынуы), энцефалит (ми затының қабынуы), миелит (жұлынның қабынуы).
• Аутоиммундық – өз иммунитетінің жеткіліксіздігі нәтижесінде жүйке жүйесінің зақымдануы. Ең жиі кездесетін көрініс – шашыраңқы склероз.
• Нейродегенеративті – жүйке жасушаларының өлуімен бірге жүретін аурулар. Бұл топтың ішінде Паркинсон, Альцгеймер аурулары бар.
• Травматикалық – жарақат нәтижесінде мидың немесе жұлынның зақымдануы.

Жүйке жүйесі ауруларының салдары

ОЖЖ немесе ПЖЖ ауруларының салдары ең ауыр болып табылады. Органдар мен ми арасындағы байланыстың бұзылуы немесе негізгі басқару органдарының (ми мен жұлын) жұмысындағы патологияға байланысты адамда паралич болуы мүмкін, көру, сөйлеу, есте сақтау қабілеттерін жоғалтуы мүмкін, тиісті әлеуметтік мінез-құлық әдеттері жойыла алады немесе өлуі мүмкін. Жүйке жүйесінің әртүрлі зақымдануларында қандай асқынулар пайда болуы мүмкін?

Ми мен жұлынның қан тамырлары ауруларының салдары

Неврологиялық патологиялардың 40%  тамырлы ауруларға жатады. Әдетте, бұл созылмалы процестер, олар өзінің төтенше даму деңгейінде өткір болады, адам өміріне қауіп төндіреді.

Ми ұлпаларына әсер ететін созылмалы тамырлы патологияның ең көп таралған нәтижесі – инсульт. Бұл өткір жағдай миды қоректендіретін қан капиллярының жарылуы кезінде пайда болады. Жарақаттану салдары пайда болған қан кетудің мөлшеріне және адамға медициналық көмек көрсету мерзіміне байланысты болады. Инсульт кезінде көбінесе паралич (толық немесе ішінара) болады, есін жоғалтады, сөйлей алмай қалады, немесе өлімге әкеп соғады.

ОЖЖ жұқпалы ауруларының салдары

Жүйке жүйесінің жұқпалы ауруларының себебі патогендік бактериялар мен вирустар. Мидың инфекциялық қабынуының ең танымал мысалы – менингит. Жұлынның белгілі қабыну ауруы –полиомиелит.

Менингиттің ықтимал салдары:

• Бас ауруы.
• Идиотизм және басқа интеллектуалды бұзылулар болуы мүмкін.
• Соқырлық, саңырау болуы мүмкін.
• Мүмкін құрысулар.

Полиомиелиттің асқынулары келесідей:

• Паралич болуы мүмкін (уақытша немесе тұрақты, өмір бойы).
• Бұлшықет атрофиясы мүмкін.
• Тыныс алудың бұзылуы мүмкін.
• Бұлшықет тонусының төмендеуі.
• Жүктемелерге нашар төзімділік.
• Төмен температураға төзімділігі төмендейді.

Инфекция салдарынан туындайтын асқынулар әртүрлі болады. Уақыт өте келе әлсірейтін бас ауруларынан, паралич пен өлімге дейін. Салдардың деңгейін ағза анықтайды, оның инфекцияға реакциясы, жалпы иммунитеттің жағдайы. Қалай болғанда да, денсаулығы жақсы адам орталық жүйке жүйесінің жұқпалы ауруларына оңай, ауыр асқынуларсыз төзеді.

Аутоиммунды аурулардың салдары

Жүйке жүйесінің аутоиммунды зақымдануының жарқын мысалы – шашыраңқы склероз. Оны өркениетіміздің қарғысы деп те атайды. Осы диагнозы бар науқастар саны жыл сайын артып келеді.

Аутоиммунды процестердің себептері көп – стресс, экологиялық ластану, жаман әдеттер, созылмалы витамин тапшылығы. Нәтиже бірдей – координацияның бұзылуы, есте сақтау қабілетінің жоғалуы, сондай-ақ дененің ауыруы, аяқ-қолдардың ұйып қалуы, бет парезі. Уақыт өте келе ақыл-ойдың төмендеуі, бақыланбайтын ішек қозғалысы.

Нейродегенеративті зақымдардың салдары

Нейрондардың өлуінің салдарын екі ауру мысалында қарастырамыз – Паркинсон және Альцгеймер.

Паркинсон ауруы кезінде дамиды:

• Аяқ-қолдың дірілдеуі (треморы).
• Қозғалыс баяулығы.
• Координация мен тепе-теңдіктің бұзылуы.
• Дефекация мен зәр шығаруды бақылаудың бұзылуы.

Альцгеймер ауруы кезінде дамиды:

• Жадтың бұзылуы және жоғалуы, алдымен қысқа мерзімді, содан кейін ұзақ мерзімді.
• Бағдарлаудың бұзылуы.
• Сөйлеудің бұзылуы, сөйлеу дағдысының жоғалуы, қарым-қатынас қиындықтары.
• Бұлшықет массасының жоғалуы және қозғалу қабілетінің нашарлауы.

Жүйке жүйесінің аурулары ауыр бұзылуларға әкеледі. Оларды емдеу қиын, сондықтан алдын ала ескерткен дұрыс. Жүйке зақымдануының алдын-алу шарасының ең тиімді және қол жетімді түрі қандай?

ОЖЖ ауруларының алдын алу шаралары

Жүйке жүйесі ауруларының салдары жеңіл және ауыр болуы мүмкін. Ауыр асқынулардың көпшілігі әлсіз иммунитеттің, витаминдердің, минералдардың, ферменттердің созылмалы жетіспеушілігінің аясында қалыптасады. Демек, жүйке патологиясының дұрыс алдын-алу үшін, әсіресе 50 жастан асқан топта, күнделікті витаминді-минералды кешендерді қабылдау қажет.

Өзін жақсы жағынан көрсеткен препараттардың бірі Ламифарэн емдік-профилактикалық өнімі. Оның құрамында не бар және неге жүйке патологиясының алдын-алу үшін тиімді?

Ламифарэн – жүйке жүйесі ауруларының алдын алу құралы

Препараттың құрамында табиғи минералдар мен дәрумендердің үлкен кешені бар. Оның негізі – қоңыр балдырлар ламинариясының сығындысы. Осы өсімдіктің арқасында өнім ағзаға өмірлік маңызды заттардың енуін қамтамасыз етеді.

• Сіңірілетін органикалық түрдегі кальций, натрий, макро-микроэлементтер тұздары. Lamifaren құрамындағы минералдардың сіңуі 98% жетеді. Макро-микро-компоненттердің саны қырыққа жетеді – селен, күміс, фосфор, титан. Қажетті мырыш, натрий, марганец. Металдар – күнделікті дұрыс мөлшерде магний, мыс, темір.
• Ас қорыту жолдарын, қанды, дене жасушаларын тазарту үшін қажетті сорбенттер. Ауыр металдардан, химиялық токсиндерден, холестеринді бляшкалардан, майлардан тазалайды. Сондай-ақ ішек флорасы мен метаболизм процестерін қалыпқа келтіруге көмектеседі.
• Витаминді заттармен толық қамтамасыз етеді. Препарат құрамында A, B, C, D, E, К, РР витаминдері, полисахаридтер, қанықпаған май қышқылдары (омега 3) бар.

Ламифарэн – жүйке жүйесі ауруларының алдын алу құралы. Сіздің тыныш ұйқыңыз, жақсы демалуыңыз, белсенді өмір сүру мен кез-келген жаста спортпен шұғылдану мүмкіндігіңіз. Сіздің сау балаларыңыз және белсенді ақыл-ойы сау ата-анаңыз.