Мыс (Cu)

     Мыс – топырақта, тау жыныстарында, теңіз суында кездесетін микроэлемент. Сондай-ақ, мыс көбінесе тәуелсіз түрде ғана емес, сонымен қатар қосылыстар түрінде де кездеседі. Мыс – Ангустат Ламинариясының және «Ламифарэн» тағамдық өнімінің негізгі компоненттерінің бірі, ол адам ағзасының барлық жүйелеріне пайдасы зор.

Бұл микроэлемент адамдар үшін қаншалықты пайдалы?

Белгілі болғандай, мыстың пайдасы зор және ол ағза үшін өте маңызды зат болып табылады. Ол көптеген құнды элементтердің құрамдас бөлігі ретінде әрекет етеді, мыс бұлшықеттерде, сүйек массасында, қанда, мида, бүйректе және бауырда шоғырланған. Осыған байланысты оның жетіспеушілігі өте қатты сезінеді, ол дененің барлық жүйелерінің жұмысына теріс әсер етеді.

Ол бірқатар ферменттердің синтезіне қатысады, сондай-ақ жасушалардың өсу және тіндердің қалыптасу процесіне қатыстырылған. Бұл тұрақты қантүзілу және иммунитетті тиімді түрде сақтау үшін өте маңызды.

Егер мыс мөлшері жеткіліксіз болса, адам ағзасы темірді гемоглобинге өңдей алмайды. Сондай-ақ, мыстың жеткіліксіз мөлшері тері мен шаштың қабатының пигментациясына жауап беретін тирозинді (амин қышқылын) толық пайдалануға мүмкіндік бермейді.

Бұл элемент метаболикалық процестердің тұрақты жүруі үшін жасушалардың қажетті пайдалы компоненттермен қоректенуіне ықпал етеді. Мыс темірді бауырдан үнемі жеткізеді, сонымен қатар қанның оңтайлы құрамын қамтамасыз ете алады. Осылайша, мыстың жетіспеушілігімен темір ағзада жиналып, өзінің мақсатына қарай тарала алмайды. Бұл өте қолайсыз салдарға әкелуі мүмкін.

Көріп отырғаныңыздай, мыс ағза үшін өте маңызды:

темірді гемоглобинге өңдеу үшін қажет;

тирозинді шаш пен теріні пигменттеудің негізгі факторы ретінде пайдалануға мүмкіндік береді;

өсу, даму, көбею процестері үшін маңызды;

коллаген, эластин өндіру процесіне қатысады;

“бақыт гормондарын” – эндорфиндерді синтездейді.

Мыс қай заттардың құрамында бар?

Ең жоғары мөлшерде ол Ангустат Ламинариясында және басқа да су өсімдіктерінде, бұршақ дақылдарында, жаңғақтарда, көкөністерде, дәнді дақылдарда, жидектерде, жемістерде бар. Сондай-ақ, оны теңіз өнімдерінен де алуға болады.

Оның құрамын бақылау қажет пе?

 Микроэлементтің жетіспеушілігі бірқатар аурулар мен қауіпті жағдайларға әкелуі мүмкін, соның ішінде:

анемия;

өсу және дамудың тежелгендігі;

жүрек бұлшықетінің атрофиясы және басқа патологиялар;

салмақ кенеттен өзгеруі;

холестерин мөлшерінің жоғарыл болуы;

тері аурулары;

остеопороз;

шаштың түсуі;

әлсіздік;

ұйқысыздық;

тітіркену және стресс жағдайларының жиі болуы;

жұқпалы ауруларға сезімталдық;

иммунитеттің төмендеуі;

тез шаршағандық.

     Қауіп-қатерлер осымен бітпейді – мыстың өткір жетіспеушілігін созылған кезде, аневризма деп аталатын өлімге әкелетін ауру пайда болуы мүмкін. Бұл тамыр ауруының аясында әртүрлі аурулар жиі пайда болуы мүмкін (варикозды аурулар, ерте қартаю).

Өзіңізді мыс тапшылығынан қалай қорғауға болады?

Ең алдымен, тамақтану рационына түзетулер енгізу керек, өйткені ағзадағы мыс мөлшері тұтынылатын тағамға байланысты. Мүмкіндігінше теңіз өнімдерін (теңіз балдырлары, кез-келген теңіз өнімдері, жаңа балық) жиі жеуге тырысыңыз. Дұрыс тамақтанып және «Ламифарэн» азық-түлік өнімін қабылдай отырып, сіз өзіңізді осындай бағалы микроэлементтің жетіспеушілігінен толық қауіпсіздендіресіз.